Informacje podstawowe pochodzą ze źródeł własnych, ale mnóstwo wspaniałych ciekawostek, które można tu przeczytać, oraz galerię zdjęć zamieściłem dzięki uprzejmości Pani Moniki Śniedziewskiej.
Latarnie morskie są bardzo ważnym elementem oznakowania nawigacyjnego. Pomagają one w prowadzeniu bezpiecznej żeglugi. Rozmieszczenie latarnii uzależnione jest od ukształtowania linii brzegowej. Od średniowiecza ich ilość znacznie wzrosła, wraz z rozwojem żeglugi i techniki.
Budowla, która powstała na wyspie Faros w latach 300-285 p.n.e., wskazywała drogę do Aleksandrii i wywierała tak ogromne wrażenie, że uznano ją za jeden z cudów świata. Trzęsienie ziemi na początku XIV w. prawie doszczętnie ją zniszczyło. Jej konstrukcja przez bardzo długi czas była wzorcem do budowy innych podobnych latarni. Postęp techniki spowodował zmiany w źródle oświetlenia. początkowo był to ogień z drewna, potem węgiel, oleje mineralne, gaz, aż wreszcie żarówka elektryczna.
Latarnie są interesującymi i pięknymi budowlami. Są one niewątpliwą atrakcją turystyczną. Niektóre z nich są udostępniane dla turystów, by mogli się zapoznać z jej budową, historią i wnętrzem. W Polsce jest 15 latarni morskich które posyłają światło w morze od zmroku do świtu.
ŚWINOUJŚCIE
Pozycja: 53°55’03” N, 14°17’10”E
Wysokość światła : 68m n.p.m.
Posiada dwukolorową charakterystykę światła : białą i czerwoną o zasięgu odpowiednio 24 i 9 Mm.
Nad brzegiem Świny w 1854 r. rozpoczęto budowę 65-metrowej wieży. Światło z niej rozbłysło 1.12.1857 roku. Na początku XXw. ośmiokątną wieżę przebudowano na okrągłą pokrywając ją żółtą i czerwoną cegłą. Ta konstrukcja przetrwała do dzisiaj mimo widocznych pęknięć powstałych w czasie II wojny światowej.
W latarni jest cylindryczna katodioptryczna soczewka o wysokości 290 cm i średnicy 180 cm, w której umieszczono żarówki o mocy 4200 W. Latarnia ta jest bardzo dobrze widocznym znakiem dla statków płynących do Szczecina lub Świnoujścia. Od dwóch lat latarnia po generalnym remoncie znów do zwiedzania. Można do niej dopłynąć statkiem wycieczkowym (z portu kursują specjalne małe jednostki tylko do latarni) albo dojechać spod dworca PKP autobusem PKS pod latarnię. W latarni jest możliwość wejścia na samą górę, skąd rozpościera się wspaniały widok na Międzyzdroje i część niemiecką np. najbliższy Ahlbeck. Poza tym sympatyczny sklepik wewnątrz latarni z pamiątkami, miła obsługa i mała wystawa tematyczna w jednej z sal. Można na miejscu uzyskać certyfikat imienny na zdobycie najwyższej latarni w Europie – bo taka jest nasza świnoujska gwiazda. Przy latarni jest możliwość zwiedzania jeszcze bunkrów i fortyfikacji pozostałych po II wojnie światowej. Można pójść jeszcze na spacer na falochron wschodni znacznie dłuższy od tego znanego ze słynnym Wiatrakiem. Jest po remoncie. Nie ma już dziur i niebezpiecznych miejsc, w których mogło człowieka podmyć do kanału portowego.
KIKUT
Pozycja: 53°58’59” N, 14°34’56” E
Wysokość światła : 91,5 m n.p.m.
Światło białe izofazowe o zasięgu 16 Mm.
Na wschód od miejscowości Wisełka, na 75- metrowym wzgórzu stała wieża widokowa zbudowana z kamieni polnych jeszcze w XIX wieku. W latach 60-tych XX w. podwyższono wieżę i przerobiono ją na latarnię. Okrągła laterna ma szyby tylko od strony morza. Urządzenie optyce wewnątrz latarni składa się z cylindrycznej soczewki i zmieniacza żarówek. Uruchomiono ją 15.01.1962 roku. Jest to latarnia w pełni zautomatyzowana. Nie można jej zwiedzać, ale mimo tego warto jest ją zobaczyć. Sama wieża może nie jest imponująca, lecz mimo tego światło tej latarni jest najwyżej położone, gdyż latarnia stoi na wspaniałym, imponującym klifie.
NIECHORZE
Pozycja : 54°05’47” N, 15°03’57” E
Wysokość światła : 62,8 m n.p.m.
Światło białe błyskowe o zasięgu 20 Mm.
45-metrowa wieża została wzniesiona na stromym klifie. Zbudowana jest z jasnożółtej cegły, a na narożnikach ma lizeny wykończone czarna i czerwoną cegłą. Na szczycie jest laterna z kopulistym dachem. Urządzenie optyczne składa się z czterech połączonych dyskowych soczewek i zmieniacza żarówek. Latarnie uruchomiono 1.12.1866 roku. Po licznych zniszczeniach wojennych, ponowne uruchomienie nastąpiło 18.12.1948 roku. Budynki i wieża stanowią harmonijny zespół, który dominuje nad innymi zabudowaniami w Niechorzu. Latarnia jest udostępniona do zwiedzania w godzinach od 10 do 18. W Niechorzu łatwo można znaleźć pokój gościnny z widokiem właśnie na tą wspaniałą latarnię.
KOŁOBRZEG
Pozycja :54°11’17” N ; 15°33’22” E
Latarnia ma wysokość 26 metrów, wysokość światła : 36,5 m. Zasięg światła wynosi 16Mm czyli 29,6 km.
Latarnia stoi tuż przy wejściu do portu. Latarnie zbudowano na prawym brzegu Parsęty, przy początku falochronu ochraniającego wejście do portu. Z centrum należy się kierować na północny zachód w stronę portu, gdzie jest wiele miejsc do zaparkowania samochodu w pobliżu latarni. Historia latarni w Kołobrzegu sięga XVII wieku. Wieże były wielokrotnie przebudowywane. Ostatnia z nich, zbudowana w 1909 roku, została wysadzona przez wojska niemieckie w marcu 1945 roku. Obecna budowlę wzniesiono pod koniec lat czterdziestych nie jak poprzednie przed fortem kołobrzeskim, lecz na jego głównej platformie. W 1981 roku, po kapitalnym remoncie zmieniono soczewkę o średnicy 50 cm na nowy, obrotowy zestaw reflektorów halogenowych, zmieniono stare drewniane schody wewnątrz wieży na metalowe.
Latarnia jest udostępniona dla turystów, bilet kosztuje około 3 złotych. Otwarta jest w sezonie aż do późnego wieczora, tak więc można podziwiać zachody słońca z tarasu. Latarnia czynna jest też poza sezonem, aczkolwiek w weekendy krócej. Z tarasu rozciąga się fantastyczny widok na port, miasto, plażę, oraz główkę portu wybijającą swój hipnotyzujący czerwono-zielony rytm. Wieczorem można zjeść smaczną rybkę w lokalu przy samej latarni i obserwować snop światła który idzie daleko w morze, w czerń nieba. Nowa latarnia (tzn. ta obecna) nie jest już tak efektowna architektonicznie jak poprzedniczki, ale ma swój charakter.
GĄSKI
Pozycja : 54°14’40” N, 15°52’30” E
Wysokość światła : 50,1 m n.p.m.
Światło białe przerywane grupowe o zasięgu 23,5 Mm.
Latarnia morska w Gąskach jest prawie w całości zbudowana z cegły. Jej wieża w dolnej części jest ośmiokątna, a później okrągła. Na najwyższej, nieco szerszej części wieży znajduje się postawa, a na niej oszklona laterna. Na szczyt wiodą kamienne schody. Obok znajduje się domek latarnika, a wokół teren otacza wysoki ceglany parkan. Wieża latarni prezentuje się bardzo okazale i stanowi niewątpliwą atrakcję dla odwiedzających pobliskie miejscowości. Budowę latarni rozpoczęto w roku 1876, a zakończono na przełomie 1877 i 1878. Wykonana z czerwonej cegły okrągła wieża ma wysokość 41,2 m i średnicę 11,2 m. Po II Wojnie Światowej uruchomiono latarnię ponownie w 1948r. Pomimo swojej grubości ( 2,3m u podnóża ) mury latarni wielokrotnie pękały i wymagały remontów. Konserwowano je w latach 1933 i 1960, a w 1964 mury uszczelniono. Na bocznych powierzchniach dolnej części wieży do dzisiaj widoczne są liczne ślady pęknięć. Latarnia jest wpisana do rejestru zabytków. Z tarasu rozciąga się fantastyczny widok na okolicę.
DARŁÓWKO
Pozycja : 54°26’31” N, 16°22’51” E
Wysokość światła : 19,7 m n.p.m.
Światło białe blaskowe grupowe o zasięgu 15 Mm.
W 1885 roku przy wschodnim falochronie zbudowano parterową stację pilotów z wieżą od strony południowej. Przebudowa z roku 1927 spowodowała podwyższenie wieży o jedno piętro. Wmontowano do latarni półcylindryczną soczewkę z żarówką o mocy 500 W. Zimą latarnia jest często oblodzona. Darłówko -latarnia udostępniona do zwiedzania, ładne specjalnie nadrukowane bilety wstępu; które sprzedaje wewnątrz na parterze latarnik, u którego można nabyć kartki pocztowe, literaturę i mapki oraz przewodniki po okolicy. Jest też pamiątkowa pieczątka. Wnętrze latarni ma piękną klatkę schodową i rzeźbione poręcze przy schodach. Na górny taras prowadzą nowe choć bardzo strome drewniane schody. Z latarni widok na kanał portowy, plażę wschodnią i ruchomy rozsuwany most. Latarnia również po całkowitym remoncie. Latem czynna do wieczora. Można oglądać z niej zachodzące słońce.
JAROSŁAWIEC
Pozycja : 54°32’29” N, 16°32’41” E
Wysokość światła 50,2 m n.p.m.
Światło błyskowe grupowe o zasięgu 23 Mm.
Budowę latarni rozpoczęto w 1835 roku. W pierwotnej postaci zachowała się ona do dzisiaj. Zewnętrzna elewacja jest podzielona trzema gzymsami. Aparatura świetlna jest zamontowana na obracającym się stole. Składa się ona z paneli z umieszczonymi w nich żarówkami.
USTKA
Pozycja : 54°35’22” N , 16°51’25”E
Wysokość światła : 22,2 m n.p.m.
Światło błyskowe przerywane o zasięgu 18Mm.
W 1892 roku przy wschodnim falochronie zbudowano stacje pilotów, która zachowała się do dzisiaj. Od strony kanału portowego przylega do stacji wieża o wysokości 22 metrów. Na jej wierzchołku jest pomalowana na biało laterna. Szklane okna są skierowane w stronę morza. Źródłem światła jest żarówka o mocy 1000W, umieszczona w dwupozycyjnym zmieniaczu. Latarnia przetrwała wojenna zawieruchę. Powtórne zapalenie światła nastąpiło 15.11.1945 roku.
CZOŁPINO
Pozycja : 54°43’12”N, 17°14’37”E
Wysokość światła : 75 m n.p.m.
Światło kolorze białym, literę N w/g Morse’a o zasięgu 12 Mm.
Latarnia jest położona 1000 m od brzegu, na dominującej nad okolicą 50- metrowej wydmie, pomiędzy jeziorami Gardno i Łebsko. Malownicza latarnia stoi na terenie ścisłego rezerwatu przyrody na terenie Słowińskiego parku Narodowego. Zbudowano ją w latach 1872-1875. Urządzeniem optycznym jest wyprodukowana w 1926 roku cylindryczna, katodioptryczna soczewka składająca się z 43 szlifowych pierścieni pryzmatycznych. Wysokość soczewski wynosi 275 cm, a średnica 180 cm. Latarnię można odwiedzać. Wewnątrz znajduje się mały urokliwy sklepik z pamiątkami prowadzony przez latarnika.
STILO
Pozycja : 54°47’18” N, 17°44’11”E
Wysokość światła : 75 m n.p.m.
Światło błyskowe grupowe o zasięgu 23,5 Mm.
Latarnię wzniesiono w latach 1904-1906. W czasie jej modernizacji w 1975 roku starą aparaturę wymieniono na nową – na nowoczesne panelowe urządzenie, zamontowane na obrotowym stole. Dyskową soczewkę o średnicy 1150mm umieszczono w Starej Maszynowni w Muzeum Latarnictwa w Rozewiu. Latarnia jest usytuowana około 1000 m od morza w gęstym, malowniczym lesie. Jest to moim zdaniem najpiękniejszą latarnia w naszym kraju. Jej cechą charakterystyczną jest jej kolorystyka. Pomalowana jest 3 kolorami : czerwonym, białym i czarnym. To magiczne miejsce. Latarnia jest tak daleko od 'cywilizacji’ iż można śmiało powiedzieć że jest ona na 'końcu świata’. Wywarła ona na mnie olbrzymie wrażenie, zakochałem się w niej od pierwszego wejrzenia. Jest niepowtarzalna. Podobnie jak latarnia w Helu.
ROZEWIE
Pozycja : 54°49’54”N, 18°20’20”E
Wysokość światła : 83,2 m n.p.m.
Światło błyskowe o zasięgu 26Mm.
Początki latarni na Rozewiu sięgają aż średniowiecza. W roku 1959 obchodzono jej 600-lecie.
Obecna latarnia została uruchomiona 15.11.1822 roku, lecz uległa kilkakrotnym przebudowom w XIX i XX wieku. Przebudowa w 1910 roku objęła podwyższenie wieży o 5-metrowy ścięty stożek. Światło z morza widziane było ponad drzewami, które z czasem zaczęły je zasłaniać. W 1978 roku podwyższono latarnię kolejny raz dostawiając 8-metrowy segment. Całkowita wysokość budowli wynosi 33 metry. Latarnia od 29.06.1933 nosi imię Stefana Żeromskiego – wielkiego pisarza, który wielokrotnie przebywał nad Morzem Bałtyckim, które było dla niego inspiracją. Z latarnią wiążą się też losy rodziny Wzorków, której jeden z członków, Leon, zginął w Piaśnicy w 1939 roku.
Latarnia na Rozewiu jest od 1964 roku pod opieką Towarzystwa Przyjaciół Centralnego Muzeum Morskiego. Jest ona jednym z najstarszych obiektów techniki nawigacyjnej. Jest ona niezwykłym zabytkiem. Obok latarni stoi pomnik Stefana Żeromskiego, autorstwa rzeźbiarza S. Horno-Popławskiego. Choć jest poświęcona pisarzowi to tylko legenda że Żeromski napisał w niej Wiatr od morza. Sam nigdy tam nie dotarł a plotkę wymyślił sam latarnik w celu ściągnięcia turystów. Wewnątrz latarni Muzeum Latarnictwa i piękna wystawa rozłożona na kilku piętrach. Są tam m.in. miniatury wszystkich naszych latarni świecące w taki sposób jak ma to miejsce w rzeczywistości. Widok z góry nie najlepszy, bo wysokie drzewa zasłaniają horyzont i morze, ale warto spojrzeć na okolicę od strony lądu. Niedaleko widać drugą nieczynną już latarnię która jest teraz budynkiem administracyjnym, a kiedyś zastępowała obecną kiedy była za niska aby jej światło pomagało żeglarzom w trafieniu do portów. W chwili gdy obecną latarnię przebudowano i podwyższono druga przestała pełnić swą funkcję, ale jest bardzo ładna i można prawie do niej podejść.
JASTARNIA
Pozycja : 54°42’06”N, 18°41’05”E
Wysokość światła : 22 m n.p.m.
Latarnia emituje białe światło, litera A w/g Morse’a o zasięgu 15 Mm
Obecną latarnię wybudowano w 1950 roku. Na pomalowanej w biało-czerwone pasy 13-metrowej kolumnie, zamontowano dziesięciokątną latarnię zakończoną stożkowym dachem. Umieszczono w niej cylindryczną soczewkę i dwupozycyjny zmieniacz żarówek. Latarnia ta jest uzupełnieniem nawigacyjnym Półwyspu Helskiego. Jest ona w pełni zautomatyzowana bez nadzoru na miejscu. Stoi na wysokiej wydmie przy jednym z wejść na plażę, warto do niej podejść kawałek po zarośniętej wydmie pod górę. W latach 70-tych nie była jeszcze tak zasłonięta drzewami. W tej konstrukcji wykorzystano m.in. buczek przeciwmgłowy stojący kiedyś przy latarni Stilo. Kiedyś (przed wojną) Jastarnia miała swoją latarnię w miejscowości Jastarnia-Bór. Do dziś trudno mi dokładnie ustalić to miejsce. Ponoć zachowały się jej fundamenty, ale jest to gdzieś na wydmach na trasie Jastarnia-Jurata. Niedaleko od latarni w stronę wschodnia jest udostępniona do zwiedzania wieża (była obserwacyjna wieża wojskowa). Za symboliczną złotówkę można wejść na tą ażurową i niezbyt stabilną konstrukcję, choćby po to aby podziwiać latarnię Jastarni i ciekawy architektonicznie Dom Zdrojowy z dużą przeszkloną okrągłą rotundą ściany bocznej.
HEL
Pozycja : 54°36’06”N, 18°48’56”E
Wysokość światła : 38,5 m n.p.m.
Światło izofazowe, białe o zasięgu 17 Mm.
Obecna latarnia stoi tuz obok miejsca, w którym stała latarnia zburzona w trakcie działań wojennych 19-09-1939. Obecna latarnia została wybudowana w ciągu 7 miesięcy przez mieszkańców Helu w 1942 roku. Na ośmiokątnej wieży, o wysokości 40 metrów zbudowanej z czerwonej cegły, umieszczono dwupozycyjne zmieniacz z żarówką. Helska latarnia ma bardzo duże znaczenie dla statków zmierzających lub wypływających z Gdyni lub Gdańska. Jest ona bardzo piekną smukłą latarnią. Stoi w gęstym lesie niedaleko wytyczonego przejścia do plaży. Można ją zwiedzać, powiem więcej nawet trzeba. W latarni jest mały sklepik z pamiątkami, przy niej punkt z napojami i lodami. W ciągu dnia jest dwugodzinna przerwa , ale warto poczekać i w tym czasie zwiedzić okolicę. Z latarni widok cudowny na Trójmiasto (przy bardzo dobrej widoczności) i cypel helski. Na zachód widać najwyższą górę w okolicy – wydmę tzw. Górę Szwedów, na której są resztki (dosłownie) drugiej helskiej latarni. Działała ona do początku lat 90-tych jednak została całkowicie zdewastowana przez wandali bo była bez nadzoru i w pełni zautomatyzowana. Piesza wycieczka do niej plażą to spora wyprawa ale warto to przeżyć. Kiedyś tereny wojskowe i płot uniemożliwiały do niej dotarcie wybrzeżem. Latarnia pomału się zawala, budynek przy niej już zupełnie zmarniał i rozpadł się. Jest to konstrukcja ażurowa, ale niebezpiecznie na nią wchodzić bo brak tam wielu elementów. Na wydmach okolicznych wspaniałe bunkry i fortyfikacje z okresu II wojny. Jeden z programów nagrywał tam B. Wołoszański właśnie o tych umocnieniach, które miasto chce doprowadzić do lepszego stanu i udostępnić chętnym zwiedzającym.
GDAŃSK – PORT PÓŁNOCNY
Pozycja : 54°24’04”N, 18°41’56”E
Wysokość światła: 56 m n.p.m.
Światło białe przerywane o zasięgu 25Mm
Światło na wieży Kapitanatu Portu w Porcie Północnym zostało uruchomione 1984 roku. Wieża ma kształt czworokątu, jest pomalowana na niebiesko. W przeszklonej latarni umieszczono urządzenie obrotowe zaopatrzone w żarówki reflektorowe. Można podjechać pod samą wieżę, która jest też jednocześnie kapitanatem portu, jej konstrukcja jest nowoczesna i nie przypomina sylwetki typowej latarni. Ciekawsza jest druga już nieczynna latarnia w Nowym Porcie. Choć otoczona płotem można podejść bardzo blisko. Dojazd jest możliwy kolejką podmiejską do końca na stację Nowy Port. Ma wspaniałą architekturę, otoczenie jest w remoncie i rekonstruuje się właśnie stare ozdobne latarnie, schody na nabrzeże i pobliskie budynki. W czasie wojny trafił w latarnię pocisk i widać to w jej sylwetce. Oczywiście miejsce jest naprawione, ale jest wyraźnie inny rodzaj cegły. Ciekawe wejście i wspaniałe stare omszałe schody.
KRYNICA MORSKA
Pozycja : 54°23’13”N, 19°27’12”E
Wysokość światła : 53 m n.p.m.
Światło białe blaskowe, o zasięgu 18Mm.
Na północny wschód od Krynicy morskiej na 25-metrowym wzgórzu odbudowano latarnię, która uległa zniszczeniu w trakcie II wojny światowej. Nowa latarnia została zbudowana na przełomie lat 50-tych. 25.08.1951 roku uruchomiono aparaturę optyczną. Składa się ona z cylindrycznej soczewki w której umieszczony jest dwupozycyjny zmieniacz żarówek
SOPOT
To wieża przy Instytucie Balneologicznym na prawo od molo. Aby się na nią wspiąć trzeba niestety najpierw zapłacić za wstęp na molo, potem osobno na latarnie (1 zł). Kiedyś nie zaliczano jej jako światła nawigacyjnego, teraz się to zmieniło i w opracowaniach o latarniach włącza się ją w poczet naszych latarni. Z góry wspaniały widok na plażę, Sopot, molo i cały morski horyzont. Po lewej stronie ładnie widać stromy brzeg na plaży Gdynia Orłowo gdzie jest równie ładne molo, wcale nie takie krótkie. Sympatyczna trasa nadmorska wiedzie od Gdyni z przystani jachtów pieszo aż po molo w Sopocie. Przy bardzo dobrej widoczności z latarni Sopot widać Półwysep Helski. Wieczorem przed powrotem do domu należy udać się na koniec mola, by zobaczyć wspaniała panoramę miasta oraz latarni morskiej wysyłającej w morze swoje światło. Kątem plując 😉 ten wspaniały widok kiedyś jako mały chłopiec wróciłem do domu po północy.. oj działo się wtedy działo…
Latarnia Arctowski w polskiej stacji badawczej PAN-u na Antarktyce.
Znajduje się na Wyspie Króla Jerzego, w Archipelagu Szetlandów Południowych, nad Zatoką Admiralicji. Założona w 1977 roku przez PAN (Instytut Ekologii) przy pomocy MEN-u. Zimą przebywa tam ok. 20, a latem ok. 70 naukowców. Oczywiście nikt z nas jej nie zobaczy. Nie jest do zwiedzania. Ma charakterystyczne białe i czerwone pasy i pionowy napis Arctowski. Można poszukać fotek w Internecie.
LATARNIE HISTORYCZNE
LATARNIA OKSYWIE
Zbudowano ją w 1887 roku i w październiku zapalono na niej pierwsze światło. Miała pomóc statkom które minęły już Półwysep Helski. Była umieszczona na wysokim klifie i składała się z ośmiokątnej wieży i budynku latarników. Już w 1933 zlikwidowano ją gdyż dostatecznie spełniały swoja funkcję światła naprowadzające na port Gdyni. Budynek przejęła administracja wojskowa. W czasie II wojny cały budynek został zniszczony a do dziś nie zachowało się nic po tej latarni. Nie ma na ten temat materiałów źródłowych, a w ogóle chyba teraz jest to teren wojskowy, więc o poszukiwaniach nie ma mowy. Czasami zdarzają się w kolekcjach zbieraczy kartek pocztowych stare wizerunki tej latarni. Trudno coś więcej powiedzieć i wywnioskować gdzie dokładnie ją zbudowano.
LATARNIA REGOUJŚCIE
O porcie Regoujście piszą już dokumenty z XIII w. Zezwalały one na swobodna żeglugę Regą. Żegluga i handel w Trzebiatowie kwitły. Sąsiednie miasta (m.in. Kołobrzeg) zazdrościły takich kontaktów i rozkwitu miasta więc zablokowały ujście Regi. Aby znaleźć wyjście z sytuacji mieszkańcy trzebiatowa przekopali nowe koryto dla Regi i zbudowali nowy port. Obecnie jest to miejsce gdzie leży wieś Mrzeżyno. Przypuszcza się że była tam druga najstarsza po Wisłoujściu polska latarnia morska. Niestety na jej temat mamy tylko bardzo stare źródła pisane oraz mapy z XVI wieku wskazujące na istnienie tam jakiejś wieży nawigacyjnej. Prawdopodobnie światło palono na wieży kościoła albo było tak jak w Wisłoujściu była to jednocześnie wieża latarni i wieża o charakterze obronnym. Zaznaczona na starych mapach latarnia mogła istnieć jeszcze w starym porcie. Tego nie da się stwierdzić na pewno. Po XVI w powstawały w Gdańsku i Kołobrzegu nowsze mapy wybrzeża z zaznaczeniem latarni ale nie zachowały się więc tym samym nie potwierdzą istnienia w wiekach późniejszych światła w Regoujściu. Oczywiście do dziś nic się nie zachowało.
WINETA
U ujścia Odry do Bałtyku przed tysiącem lat (właśnie tak dawno!) istniał bogaty port Słowian – Wineta. Handlowali z całym światem, ale jak podaje legenda bogactwo zawróciło ludziom w głowach a pycha opanowała wszystkich mieszkańców i morze w swej zemście pochłonęło i zatopiło całe miasto. Legenda Winety nie jest jednak tylko bajką. Od lat naukowcy badają na ile jest zgodna z prawda i toczą się na ten temat prawdziwe spory naukowe. Legenda legenda ale jak podają kroniki z XI wieku największą osobliwością Winety była latarnia morska. Sama nazwa w różnych dokumentach określana jest różnie. Kronikarze piszą: Jumne, Jumneta, Jomsborg… To właśnie te ster kroniki podawały że znajdował się tam tzw. Garnek Wulkana, który interpretuje się na latarnię, co jest wielce prawdopodobne bo jakoby mieszkańcy mieli stałe kontakty z grekami, włochami i arabami, w portach których świeciły już dawno takie Garnki Wulkana. Możliwe więc że na wzór tamtych latarni zbudowali swoją. Wśród badaczy przeważa pogląd że była to pierwsza latarnia na Morzu Bałtyckim. Ale dokładna jej lokalizacja nie jest możliwa na żadnej z map. Hipoteycznie lokalizuje się ją tam gdzie na XVI- wiecznej mapie jest naniesiona Wineta-Julin, bądź polskie mapy sprzed pól wieku lokalizują ją pomiędzy ujściem Piany a Świny.
TWIERDZA WISŁOUJŚCIE
– uchodziła też za latarnię – obecnie w remoncie – w Gdańsku. Przepływa się do niej promem rzecznym osobowo-samochodowym. Można ją zwiedzać mimo remontu. Trochę tak nieoficjalnie – na razie. Jest najstarszą latarnią Gdańska. Kiedyś palono na niej światło dziś to zabytek klasy zerowej i światowy fundusz Unesco (chyba – nie mam pewności) dał pieniądze na ratowanie tego zabytku jako dziedzictwa europejskiego. Można o tym poczytać w Internecie. Trzeba dojechać do Nowego Portu potem są już oznakowania. W dni świąteczne niestety prom nie kursuje. Ale nawet z drugiej strony widok jest ładny, bo to charakterystyczna okrągła twierdza z wieżą pośrodku.
GALERIA ZDJĘĆ KILKU POLSKICH LATARNI
Zdjęcia, które można obejrzeć poniżej zamieściłem dzięki uprzejmości pani Moniki Śniedziewskiej. Pani Monika jest autorką tych wspaniałych fotografii. Miłego oglądania.
